Proces-verbaal van constatering

Een proces-verbaal van constatering is een door een gerechtsdeurwaarder opgestelde verklaring, waarin hij zijn (zintuigelijke) waarneming vastlegt. Een proces-verbaal van constatering moet feitelijk, objectief en onbevooroordeeld zijn, het mag geen gevoelens of conclusies bevatten en alleen gebaseerd zijn op zicht, gehoor, reuk, smaak of gevoel.

Een proces-verbaal van constatering kan voor uiteenlopende zaken worden ingezet. Enkele voorbeelden zijn:

de vaststelling dat aan een vonnis is voldaan of dwangsommen zijn verbeurd;
de vaststelling van bepaalde uitingen op internet;
de vaststelling van huurschade;
de vaststelling van de staat waarin zich een ruimte of woning bevindt;
de vaststelling dat een woning (niet) wordt bewoond;
de vaststelling van het inventaris van een woning, bijvoorbeeld na overlijden van een huurder;
de vaststelling dat goederen zich op een bepaalde plaats bevinden.

Op dit moment heeft een proces-verbaal van constatering (nog) geen dwingende bewijskracht. Toch wordt er vaak veel waarde aan gehecht. In rechterlijke procedures blijkt dat een document dat opgemaakt is door een gerechtsdeurwaarder, meer gewicht in de schaal legt dan een schriftelijke verklaring van een willekeurig persoon. Een gerechtsdeurwaarder wordt vanwege zijn staatstaak als betrouwbaar en onafhankelijk gezien.

Soms blijkt alleen al het bestaan van een proces-verbaal van constatering effectief. De andere partij weet dan dat er serieus werk gemaakt is van het vastleggen van bewijs. In de praktijk heeft dit vaak ook een preventieve werking: iemand besluit dan bijvoorbeeld toch geen procedure op te starten.